Kurs SISTEMA

Część 3: początki z oprogramowaniem SISTEMA

Wyznaczenie PLr

Wymagany poziom zapewnienia bezpieczeństwa PLr ustalany jest indywidualnie dla każdej funkcji bezpieczeństwa (1). W tym celu użyj grafu ryzyka (3) w “Safety function – PLr” (2) lub wprowadź PLr bezpośrednio, na przykład gdy jest on już określony przez normę typu C lub jest wynikiem redukcji i oceny ryzyka z całościowego procesu redukcji ryzyka wg PN-EN ISO 12100.

Plr = d to tylko przykład. Nie wiemy w tej chwili, na jakiego rodzaju zagrożenie operator może być narażony, jak często narażony jest na to zagrożenie ani czy istnieje jakakolwiek możliwość uniknięcia zagrożenia. Przyjmijmy powyższą analizę jako poziom, jakiego od funkcji bezpieczeństwa oczekujemy. Nasz wynik, który dopiero uzyskamy będzie porównywany z poziomem, który w tym miejscu wyznaczyliśmy.

Dodawanie podsystemu

Podsystemy funkcji bezpieczeństwa SF (1) są dodawane w zakładce „Subsystems” (2) klikając „New” (3).

Można to samo zrobić klikając nazwę funkcji bezpieczeństwa prawym przyciskiem myszy. Pojawi się rozwijane menu, w którym należy wybrać „New”

Zwarte podsystemy

Jeśli podsystem ma zdefiniowane przez producenta dane dotyczące PL, PFH i kategorii, można je wprowadzić (4) w zakładce PL (2) podsystemu. Klikając na nazwę podsystemu (1) należy z poziomu zakładki PL (2) wybrać pole „Enter PL/PFHD (…)”. Pojawi się funkcja, w której można wybrać PL i wprowadzić wartość PFHD. Kategorię można wprowadzić w następnej zakładce “Kategoria”.

Podsystemy tego typu można wprowadzać wykorzystując albo biblioteki dostarczane przez producenta komponentu (będzie jeszcze o nich mowa), albo – znając cechy komponentu – wpisując PLr lub PFHD.

Jeśli pole (4) jest zaznaczone, PL i PFH są obliczone zostaną na podstawie wzajemnych zależności za pomocą wartości średnich.

Okno podpowiedzi

U dołu ekranu znajdują się podpowiedzi dla Użytkownika. To bardzo przydatne narzędzie, które wspomaga pracę z oprogramowaniem. Program SISTEMA podpowiada w tym miejscu, jakie czynności są wymagane i/lub co zostało pominięte w trakcie pracy z programem.

Wróćmy do tematu. W podsystemie (1) wybierz „Determine PL / PFH from Category, MTTFd and DCavg” w zakładce PL.

Program SISTEMA podpowiada, że poziom zapewnienia bezpieczeństwa PL określony jest na podstawie wyszczególnionych w tej zakładce wymagań normy ISO 13849-1. Program SISTEMA nie jest w stanie sprawdzić, czy wymagania dotyczące PL zostały przez projektanta zapewnione, więc pozostawia listę wyboru. Wypełnienie tej listy jest poświadczeniem, że odpowiednie wymagania opisane w normie PN-EN ISO 13849-1 zostały zapewnione.

  • zachowanie funkcji bezpieczeństwa w warunkach awarii zgodnie z p. 6;
  • oprogramowanie związane z bezpieczeństwem zgodnie z punktem 4.6 lub brak oprogramowania;
  • błędy systematyczne (załącznik G);
  • zdolność do wykonywania funkcji bezpieczeństwa w przewidywanych warunkach środowiskowych.

To, co musimy zrobić w oprogramowaniu, to najzwyklejsze w świecie “przeklikanie”. Fizycznie jednak funkcja bezpieczeństwa musi spełniać te wymagania.

Teraz przejdź do zakładki „Category”, wybierz odpowiednią kategorię i oceń “Wymagania Kategorii”.

Wprowadź wartość MTTFd bezpośrednio w podsystemie (1) w zakładce “MTTFd” (2.) lub wybierz “Determine MTTFd value from blocks”.

Wprowadź wartość DCavg bezpośrednio w podsystemie w zakładce „DCavg” lub wybierz “Determine DCavg value from blocks”. Wybranie tej drugiej opcji oznacza, że podsystem składa się bloków, które w zestawieniu w całości wykonują funkcję bezpieczeństwa. Opcja „Enter MTTFD value directly” jest wykorzystywana – tak jak to opisałem powyżej – dla zwartych podsystemów.

Dla każdego podsystemu dwukanałowego należy uwzględnić usterki, które spowodowałyby awarię obu kanałów z tej samej przyczyny (CCF). Dotyczy to kategorii 2 ( posiadającej kanał funkcjonalny i kanał testowy) oraz kategorii 3 i 4 (posiadającej dwa kanały funkcjonalne w każdym przypadku). Wprowadzanie tych wartości odbywa się w podsystemie (1) w zakładce „CCF” (2) poprzez wybór środków, które należy podjąć (zgodnie z tabelą F.1 normy PN-EN ISO 13849-1). Co najmniej 65 punktów musi zostać osiągnięte. Liczba osiągniętych punktów może zostać wprowadzona bezpośrednio lub wprowadzona zostanie automatycznie dokonując wyboru przez wbudowaną bibliotekę CCF (3 i 4).

Na razie nie będziemy się tym tematem zajmować. Do CCF wrócimy w 6 części kursu SISTEMA “Uszkodzenia powodowane wspólną przyczyną CCF“.

Powiązany temat: Uszkodzenia powodowane wspólną przyczyną CCF

Po kliknięciu SB (1) w drzewie projektu wprowadź nazwę bloku w polu „Name of subsystem” (2). Możliwe tu jest wpisanie dodatkowych informacji na temat bloku, jednak nie będą one miały wpływu na wynik obliczeń.

W następnej części kursu w podsystemie SB przećwiczymy wprowadzanie danych dla kanału 1 funkcji bezpieczeństwa.

Myślę, że gdy ukończymy tę funkcję w kolejnych częściach kursu,  praca z oprogramowaniem SISTEMA okaże się dla Ciebie łatwiejsza, niż sądziłeś na samym początku. Oprogramowanie SISTEMA zostało zaprojektowane po to, aby ułatwić nam życie, więc nie jest tak trudne, jak się wydaje. Pamiętam, że gdy norma PN-EN ISO 13849-1 została opublikowana, wśród projektantów panowało swego rodzaju poirytowanie związane z faktem, że wymaga się od nich dodatkowego nakładu pracy. Niektórzy mówili wprost, że nie będą tego robić. Ja nie dziwię się projektantom, gdyż sam nim byłem i czułem to samo. Jednak wiedziałem, że obowiązkiem moim, jako projektanta jest udowodnienie, że funkcja bezpieczeństwa spełnia wymagania podane w obydwu częściach normy PN-EN ISO 13849, szczególnie od momentu, gdy norma PN-EN 954-1 straciła domniemanie zgodności z dyrektywą maszynową 2006/42/WE. Dlatego nauczyłem się pracować z oprogramowaniem SISTEMA i uwierz mi, to nie zawiera wiele czasu. Naprawdę szybko można wykonać wymagane obliczenia. Początki z oprogramowaniem SISTEMA były dla mnie trudne, ale później oprogramowanie SISTEMA towarzyszyło mi zawsze podczas projektowania układów sterowania maszyn.

error: Treść jest chroniona !!
Enable Notifications OK No thanks